Wereldwijd, inclusief in Europa, wordt het universeel mensenrechtensysteem meer en meer ondermijnd door non-implementatie, het openlijk ter discussie stellen van de relevantie van mensenrechten en het ondernemen van actieve interventies die dit systeem verzwakken. Dit gaat gepaard met in een rap tempo afnemende ruimte van het maatschappelijk middenveld en de verslechtering van de positie van mensenrechtenverdedigers.
Daarom is het voorkomen en tegengaan van de afnemende ruimte voor maatschappelijke organisaties en mensenrechtenverdedigers momenteel het hoofdthema van het BMO. Om deze trend tegen te gaan zet het BMO zich in op de volgende manieren: